Om te sporten heb je gewoon een sportprothese nodig

Voetbal, atletiek, bmx-fietsen en vooral snowboarden. Het is slechts een greep uit de sporten die Merijn Koek (31) in zijn leven gedaan heeft. Eerst met zijn dagelijkse prothese, later met een speciale sportprothese. ‘Sporten is de rode draad in mijn leven. En daar hoort gewoon een sportprothese bij.’

Merijn wordt op 19 juli 1990 geboren zonder onderbeen en mist twee onderarmen. “Dat is nog altijd zo”, lacht hij. Het tekent zijn positieve instelling, die hij meekrijgt van zijn ouders. “In mijn jeugd heb ik nooit ervaren dat ik ‘anders’ was dan andere kinderen. En ik wílde ook niet anders zijn. Toen ik anderhalf jaar oud was, kreeg ik mijn eerste beenprothese, vooral bedoeld om ermee te leren kruipen. Niet veel later kreeg ik een prothese om mee te leren lopen. Tijdens gymlessen, als ik ging buitenspelen, voetballen of fietsen, gebruikte ik gewoon mijn ADL-prothese (ADL staat voor Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen, red.). Ik had geen sportprothese. Rennen en fietsen met dat been was niet ideaal, ik had eerder blaren en pijn, maar dat weerhield me er niet van om te sporten.”

“In mijn puberteit was sporten een moetje, vond ik het niet altijd leuk. Sinds ik Bibian Mentel heb ontmoet, is dat veranderd en is sporten heel belangrijk”, vervolgt Merijn zijn verhaal. Op zijn 19e neemt Merijn contact op met Bibian, omdat hij behoefte heeft aan contact met lotgenoten en van haar wil leren. Het is het begin van een soort achtbaan. Een maand na dat eerste mailtje reist hij met de Nederlandse paralympische snowboarders naar een wedstrijd in Amerika, in 2012 wordt hij fulltime topsporter en weer twee jaar later staat hij op de Paralympische Spelen in het Russische Sochi. Hij wordt er veertiende op de snowboardcross. “De Spelen van 2018 heb ik net niet gehaald en daarna ben ik bij de Mentelity Foundation gaan werken. Eerst als manusje-van-alles, tegenwoordig ben ik betrokken bij alle snow-, skate- en wakeboardactiviteiten, zoals snowboardlessen, wakeboardclinics en de Stranddag.”

Via Bibian komt Merijn ook in contact met prothesemaker Frank Jol, die hem zijn eerste sportprothese aanmeet. “Dat ging eerst om een snowboardprothese en dat is echt iets heel anders dan waar ik dagelijks mee loop. Sterker nog: ik kan met die snowboardprothese wel lopen, maar liever niet. Er zit een andere voet op, die beter geschikt is om bochten mee te boarden, de voet staat helemaal ingedraaid, zodat ik goed op mijn board sta, er zit een bovenbeenkap op zodat ik mijn been niet kan overstrekken of verdraaien … Omdat ik het ook heerlijk vindt om te wielrennen en hard te lopen, heb ik ook daar een speciale sportprothese voor. Ik zie nu wel dat een ADL-prothese eigenlijk niet geschikt is om te sporten.”

“Mijn ontmoeting met Bibian is het begin van een sportieve achtbaan”

Hoewel Merijn tevreden is met de protheses die hij nu heeft, kan het nog altijd beter. Bijvoorbeeld met het ‘prothesewisselsysteem’ waar Frank Jol nu aan werkt. “Daarmee kan ik straks mijn wielrenfietsvoet met één knop wisselen voor een hardloopvoet. Nu gaat dat nog met inbussleutels en tja, zonder handen gaat dat niet heel makkelijk”, lacht hij. Of dat systeem in de toekomst ook ‘gewoon’ door zorgverzekeraars betaald wordt? Zou mooi zijn, erkent Merijn.

“Alle protheses die ik nu heb, of voorheen heb gehad, zijn zelf gefinancierd”, vertelt hij. “Helaas kan niet iedereen zoiets betalen. Ik merk dat daardoor nog te veel kinderen met een beperking de mogelijkheden niet krijgen om te doen wat ze het liefste doen. Dat is toch zonde? Ik blijf altijd denken in mogelijkheden, wil het maximale eruit halen. En dat gun ik anderen ook. Gelukkig kent de foundation wegen om met de financiering van sportprotheses te helpen en werken we aan wetenschappelijk onderzoek om sportprotheses uiteindelijk in de basisverzekering op te laten nemen. Dat zou een geweldige stap zijn.”

Tekst: Robin Wubben
Foto’s: Mathilde Dusol